Een vraag die lezers zich vaak stellen bij literatuur is: Wat heeft de schrijver allemaal zelf bedacht? Hoeveel eigen ervaring is er in het boek terechtgekomen?

Bestudeer de Literaire theorie.

A

Op jouw school wil een aantal leerlingen en docenten een boekje maken met 'verhalen van scholieren'. Jou wordt gevraagd ook een verhaal te schrijven. Je bent vrij in de uitwerking, maar het thema is 'De middelbare school'. Je mag dus iets vertellen wat 'waargebeurd' is, je mag ook je fantasie op het thema loslaten en iets helemaal zelf verzinnen.

Vraag 1

Zou jij ervoor kiezen zelf een verhaal te bedenken of gebruik je liever zoveel mogelijk stof uit de werkelijkheid? Waarom?


Vraag 2

Stel dat je voor het fantasieverhaal kiest. Zijn er dan toch bepaalde elementen uit de werkelijkheid die je gebruikt? Welke bijvoorbeeld?


Vraag 3

Stel dat je een 'waargebeurd' verhaal schrijft. In hoeverre zet je dan de 'waarheid' naar je hand? Anders gezegd: Aan welke voorwaarden moet zo’n verhaal voldoen om lezers aan te trekken?


B

In boeken staat vaak voorin een standaardzin: 'Elke gelijkenis tussen personages uit dit boek en bestaande personen berust op toeval'. Er zijn vele variaties op die zin.

Vraag 1

Met wat voor soort boek heb je te maken als je zo’n zin voorin leest?


Vraag 2

Waarom zou een schrijver dat in het boek zetten?


Vraag 3

Welke variatie op de zin zou jij gebruiken voor het verhaal dat jij onder A 'zogenaamd' geschreven hebt?


Vraag 4

Welke variatie op de zin zou je voor Het zwijgen van Maria Zachea kunnen bedenken?


C

Een belangrijk onderscheid in literatuur is dat tussen 'fictie' en 'non-fictie'. Zie daarover bron 1.

Vraag 1

Tot welke categorie behoort het boek van Koelemeijer?


Vraag 2

Welke kenmerken van die categorie heeft het boek heel sterk?


Vraag 3

Welke kenmerken van de andere categorie ontbreken er in ieder geval?


Vraag 4

Zijn er elementen in het boek die er eigenlijk niet in thuishoren omdat het niet past bij de categorie waartoe het boek behoort?


D

De ondertitel van het boek van Koelemeijer is 'Een ware familiegeschiedenis'.

Vraag 1

Hoe kun je als lezer weten of het inderdaad een ware geschiedenis is?


Vraag 2

Heb je als lezer op enig moment getwijfeld of datgene wat Koelemeijer schrijft, wel klopt? Zo ja, bij wat voor passages?


Vraag 3

Vind je het van belang om precies te weten of het verhaal helemaal waar is? Waarom wel/niet?


Vraag 4

'Een ware familiegeschiedenis' is dubbelzinnig. Welke twee betekenissen kun je eraan geven? En heeft de schrijfster of de uitgever die ondertitel met opzet aan het verhaal meegegeven, denk je?

(Literaire) theorie

'Autobiografisch schrijven', in: Joke van Balen e.a., Basisboek literatuur, Groningen, Uitgeverij kleine Uil, 2009, p. 22-28.