A

Gebeurtenissen in een roman spelen zich altijd af in een bepaalde tijd; dit noem je de historische tijd (zie literaire theorie). Kees groeit op in de jaren ‘50 van de vorige eeuw. Hij is de oudste van een groot, rooms-katholiek, typisch jaren '50-gezin in het naoorlogse Nederland.


Vraag 1


Maak een lijstje van voorwerpen / gebruiken die in het verhaal voorkomen, waardoor je weet dat het verhaal zich in de jaren '50 afspeelt.


Vraag 2


Het gezin van Kees bestaat uit zeven kinderen en de achtste is op komst. Beschrijf hoe het gezin met elkaar in het huis leeft. Wat zijn de grootste verschillen tussen Kees’ leefomgeving en die van jou? (100 woorden)


Vraag 3


Welk beeld krijg je van de jaren '50?  Leg je antwoord uit.

B

Praten over seks was in de jaren ‘50 taboe. Seks was iets geheimzinnigs.

Het Historisch Nieuwsblad schrijft over die grote gezinnen in de jaren ’50 het volgende:

De kerk stimuleerde getrouwde stellen veel kinderen te krijgen; kinderen verwekken was een huwelijksplicht. De kerk, van welke 'kleur' dan ook, heeft er eeuwenlang een strikte seksuele moraal op na gehouden. Kort gezegd hield die in dat seks buiten het huwelijk taboe en binnen het huwelijk verplicht was. Het Godswoord 'Gaat heen en vermenigvuldigt u' (Genesis 1:28) werd zeer serieus genomen, evenals de oudtestamentische verzen waarin anticonceptie (voor het zingen de kerk uit) en afwijkend seksueel gedrag werden veroordeeld.


Vraag 1


Bekijk twee korte voorlichtingsfilmpjes (bron 1) uit het begin van de jaren '70 van de vorige eeuw. Wat valt je op aan deze voorlichtingsfilmpjes?


Vraag 2


In de jaren '50 werd dus eigenlijk niet over seks gesproken.

a. Praat jij open over seks? Waarom wel / niet?
b. Spreken de personages in De zee zien met elkaar over seks? Geef een voorbeeld.


Vraag 3


Kees is smoorverliefd op Marijke. Hij fantaseert over haar, maar voelt zich ook vaak schuldig over zijn verlangens en fantasieën. Waarom voelt Kees zich schuldig, denk je?


Vraag 4


Wat vindt Kees van het grote gezin en van het feit dat zijn moeder wéér in verwachting is? Kies een passage uit het boek om je antwoord te ondersteunen.


Vraag 5


Als Marijke en Kees eindelijk zoenen, voelt het voor Kees alsof zij ‘een vuurtje in hem heeft aangestoken, vergelijkbaar met het brandend hart van Jezus.’ (p. 108) Wat bedoelt hij volgens jou met deze vergelijking? Wat vind je ervan?

C

Zou het verhaal zich ook in deze tijd kunnen afspelen? Beschrijf in 100-200 woorden waarom jij wel of niet vindt dat de historische tijd van belang is voor dit verhaal. Maak daarvoor gebruik van je antwoorden op de vragen B 1 t/m 5.

(Literaire) theorie:

historische tijd

Gebeurtenissen in een roman spelen zich meestal af in een bepaalde tijd. Bijvoorbeeld in de Gouden Eeuw, tijdens de Tweede Wereldoorlog, in 1980. Dit wordt de historische tijd genoemd. Niet alles in een beschreven periode hoeft even belangrijk te zijn voor het verhaal. Het is vrijwel altijd mogelijk de historische tijd vast te stellen, ook als die nergens vermeld wordt. Er zijn diverse aanwijzingen waar men op kan letten, zoals het optreden van historische figuren, verwijzingen naar politieke gebeurtenissen, het al dan niet aanwezig zijn van bepaalde apparatuur.